بتن غلتکی یا Roller Compacted Concrete (RCC) یکی از انواع بتن‌های پرکاربرد در ساخت سدها، جاده‌ها، پیاده‌روها و حتی کف سوله‌هاست. این نوع بتن به دلیل مقاومت بالا و سرعت اجرای بیشتر نسبت به بتن معمولی، بسیار محبوب شده است. در این مقاله قدم‌به‌قدم به شما یاد می‌دهیم که چطور بتن غلتکی بسازید.
بتن غلتکی چیست؟
بتن غلتکی ترکیبی است از سیمان، سنگدانه، آب و گاهی مواد افزودنی، اما با مقدار آب کمتر از بتن معمولی. همین مقدار کم آب باعث می‌شود که این بتن به جای پمپ شدن، با ماشین‌آلات راه‌سازی مثل گریدر و غلتک روی سطح پخش و متراکم شود.
مراحل ساخت بتن غلتکی
۱. آماده‌سازی مصالح
برای ساخت بتن غلتکی، به مصالح زیر نیاز دارید:
سیمان پرتلند
سنگدانه ریز و درشت (شن و ماسه با دانه‌بندی مشخص)
آب
مواد افزودنی (در صورت نیاز) مثل روان‌کننده یا مواد ضد یخ
???? نکته مهم: سنگدانه‌ها باید خشک و تمیز باشند. وجود خاک یا گل در مصالح باعث کاهش کیفیت بتن خواهد شد.
۲. نسبت اختلاط
نسبت اختلاط بسته به کاربرد و مقاومت مورد نیاز می‌تواند متفاوت باشد، اما یک ترکیب رایج به این صورت است:
| ماده | مقدار تقریبی |
|---|---|
| سیمان | 300 تا 350 کیلوگرم در متر مکعب |
| سنگدانه ریز | 40 درصد حجمی کل |
| سنگدانه درشت | 60 درصد حجمی کل |
| آب | حدود 110 تا 140 لیتر در متر مکعب |
نکته: آب را به تدریج اضافه کنید تا به یک خمیر خشک و قابل فشرده‌سازی برسید. بتن غلتکی نباید روان باشد.
۳. اختلاط بتن
برای مخلوط کردن بتن غلتکی می‌توان از دستگاه بچینگ یا میکسرهای صنعتی استفاده کرد. در صورت اجرای پروژه کوچک‌تر، می‌توان با میکسرهای معمولی هم این کار را انجام داد، به شرط آنکه آب خیلی کم باشد و مخلوط یکنواخت حاصل شود.
۴. حمل و پخش بتن
بتن آماده‌شده باید سریع به محل اجرا منتقل شود. از کامیون‌های کمپرسی یا دامپر برای انتقال استفاده می‌شود. پس از ریختن بتن روی سطح، با گریدر یا بولدوزر آن را پخش می‌کنند.
۵. تراکم بتن
مهم‌ترین مرحله در ساخت بتن غلتکی، تراکم آن است. این کار معمولاً با غلتک‌های ویبره‌دار انجام می‌شود. تراکم درست باعث می‌شود مقاومت نهایی بتن افزایش پیدا کند و عمر مفید آن بالا برود.
۶. عمل‌آوری (کیورینگ)
پس از متراکم کردن بتن، سطح آن را باید برای چند روز مرطوب نگه داشت. برای این کار می‌توان از آب‌پاشی، پوشاندن با پلاستیک، یا استفاده از ترکیبات عمل‌آور استفاده کرد. عمل‌آوری باید حداقل ۷ روز ادامه داشته باشد تا بتن به مقاومت مطلوب برسد.
مزایای بتن غلتکی
سرعت اجرای بالا
هزینه کمتر نسبت به بتن معمولی
مقاومت فشاری بسیار بالا
عدم نیاز به قالب‌بندی گسترده
مناسب برای سطوح پرتردد
کاربردهای رایج بتن غلتکی
ساخت سدهای بتنی
روکش جاده‌های سنگین
کف‌سازی کارخانه‌ها و انبارها
پروژه‌های عمرانی بزرگ
نتیجه‌گیری
ساخت بتن غلتکی فرآیندی تخصصی اما در عین حال کاربردی و مقرون‌به‌صرفه است. اگر مصالح با کیفیت، نسبت اختلاط صحیح و روش اجرای اصولی را رعایت کنید، می‌توانید سطحی بسیار مقاوم، بادوام و مناسب برای پروژه‌های عمرانی بسازید. نکته کلیدی در اجرای موفق این نوع بتن، تراکم دقیق و عمل‌آوری صحیح آن است. بتن غلتکی به دلیل ویژگی‌های منحصر‌به‌فردش، جایگزین مناسبی برای آسفالت یا بتن معمولی در پروژه‌های بزرگ محسوب می‌شود.
پس اگر به دنبال راهی مطمئن و اقتصادی برای ساخت‌وسازهای عمرانی هستید، حتماً بتن غلتکی را در نظر داشته باشید.
منبع: https://miadbetonfardis.ir/what-is-roller-concrete/